Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna udzielana jest na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej oraz aktów wykonawczych (rozporządzeń) do ustawy.
Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
Dla osoby samotnie gospodarującej jest nim dochód nie przekraczający kwoty 776,00 zł, Dla osoby w rodzinie – kwota 600,00 zł, przy jednoczesnym wystąpieniu jednej z poniższych okoliczności: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Prawo do świadczeń pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej przysługuje:
1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d lub w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;
3) mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Za dochód (art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej) uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:
1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego,
2) zasiłku celowego,
3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty,
4) wartości świadczenia w naturze
4) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych
5) świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych
6) dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego
7) świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
8) świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka
Dla osób posiadających gospodarstwa rolne przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 345,00 zł.
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania z ośrodkiem pomocy społecznej w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej oraz niezwłocznego poinformowania organu, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.
Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, a w szczególności:
1) odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub niedotrzymywanie jego postanowień,
2) nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia bądź przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych, a także odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
3) nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną,
4) marnotrawienie przyznanych świadczeń.
mogą stanowić podstawę do: ograniczenia wysokości lub rozmiaru świadczenia, odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, przyznania pomocy w formie świadczenia niepieniężnego.
W razie wystąpienia dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia z pomocy społecznej.
Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej z wyjątkiem osób odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń.
Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej:
1) zasiłek stały,
2) zasiłek okresowy,
3) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
4) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
5) pomoc dla rodzin zastępczych,
6) pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
7) świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców.
Świadczenia niepieniężne:
1) praca socjalna, poradnictwo specjalistyczne,
2) schronienie,
3) posiłek,
4) niezbędne ubranie,
5) usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze,
6) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
7) składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne,
8) sprawienie pogrzebu.
Usługi opiekuńcze
Usługi opiekuńcze mogą być przyznane osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób. Usługi mogą być przyznane także osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Rejony pracy socjalnej
Aldona Bryś – starszy pracownik socjalny
miejscowości w gminie: Redło, Przypólsko, Bodzęcin, Węgorza, Kościuszki.
Magdalena Michałek – starszy pracownik socjalny
miejscowości w gminie: Osina, Węgorzyce, Krzywice, Kikorze, Redostowo.
Wniosek o pomoc
Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej określają przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy o pomocy społecznej. Obowiązująca procedura w Ośrodku Pomocy Społecznej w Osinie składa się z następujących etapów:
1) Zgłoszenie potrzeby poprzez złożenie wniosku o pomoc w Ośrodku Pomocy Społecznej w Osinie wraz z kompletem dokumentów tj. udokumentowaną sytuacją majątkową, dochodową i osobistą.
2) Przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny zainteresowanej.
3) Ustalenie przez pracownika socjalnego wraz z osobą zainteresowaną wstępnego planu działań i pomocy.
4) Podjęcie decyzji o zakresie, formie i terminie udzielenia pomocy.
5) Wydanie decyzji w formie pisemnej o przyznaniu bądź odmowie przyznania pomocy.
6) Realizacja pomocy - po uprawomocnieniu się decyzji.